Kambiyo Senedi Nedir? Kıymetli Evrak Nedir?

By Finansçı
Ağustos 5, 2018

Bankacılık ve Ticari hayatta sıkça duyduğumuz Kıymetli evrak ve Kambiyo Senedi hakkında bilgi vermeye çalışacağız. Kambiyo Senetleri özellikleri neler olmalı? Senet kambiyo senedi midir? Kambiyo senetleri zamanaşımı süresi ne kadar? Kambiyo senetleri icra takibi nasıl işleme alınır? bunlardan kısaca bahsetmeye başlayalım.

Kambiyo Senedi Nedir?

Kambiyo senetleri, kıymetli evrakın tüm özelliklerini barındırır ve literatürde en çok bilinen kullanılan kıymetli evrak çeşidi olarak karşımıza çıkar. Kanunen emre yazılı olarak düzenlenen, içerdiği hak bakımından kesinlikle bir para alacağını belirten, ekonomik hayatta çok işlem görmesi ve önemi anlamıyla Türk Ticaret Kanunu ‘nda özel olarak düzenlendiğini belirtebiliriz. Kambiyo senetleri örnekleri incelendiğinde üzerindeki borçlu imzası kesinlikle imza atan kişinin ıslak olarak el ürünü olmalıdır.

Matbaalar tarafından düzenlenen imzalı kaşe gibi ürünler kambiyo senetleri imzalanırken kullanılmaz. Fiili ehliyete sahip olan herkes kambiyo senedi düzenleyebilir. Yetkili temsilciler, temsil ettikleri kişiler adına düzenleme yapabilirler. Vasi tarafından kambiyo senedi düzenlenebilir mi? derseniz Sulh Mahkemesinin izni olmadan kambiyo senedi düzenleyemezler. Temsilci olan kişi yetkili kılınmamış ise düzenlenen kambiyo senedinden sorumlu olacaktır.

Kambiyo Senetleri Özellikleri Nelerdir? Kambiyo Senetleri Çeşitleri

Kambiyo senetleri özellikleri büyük önem arz etmekte olup kambiyo senedinin geçerliliği konusunda etkin rol oynamaktadır. Kambiyo senetleri çeşitleri poliçe, bono ve çek olarak 3 başlık altında nitelenebilir. Senet kambiyo senedi midir? Hayır senet kambiyo senedi altında değerlendirilmez, ticari hukuki bir belge olarak işlem görür. Teminat senedi ve Borç senedi olarak 2 başlık altında işleme alınır. Kambiyo senetleri özellikleri aşağıda başlıklar altında belirtmeye çalışalım.

Kanunen emre yazılıdır,
Ağırlaştırılmış şekil şartlarına sahiptir,
Kurucu niteliğe sahip olurlar,
Düzenleyen kişi tarafından ıslak imzalı olmalıdırlar,
Kambiyo senedi düzenleyen kişinin fiili ehliyeti olmalıdır,
Ehliyet sahibi olmayanlar yada sınırlı ehliyet sahibi olanlar için yasal temsilcisi tarafından kambiyo taahhüdü verilebilir,
Sınırlı ehliyete sahip kişiler için ise yasal danışman oyu olması durumunda düzenlenebilir,
Senet üzerinde imzası olanların sorumlulukları müteselsildir,
Yetkisi olmayan kişi tarafından kambiyo taahhüdünde bulunulması durumunda bizzat sorumlu olacaktır,
Yetkisi olmayan temsilci tarafından düzenlenen senet için ödeme yapılması halinde kişiye ayrıcalık hakkı vermez,
Ticari vekillere özel yetki verilmemesi durumunda kambiyo taahhüdünde bulunamaz.

BUNUNLA İLGİLİ: Milli Eğitimde sınıfta kalan öğrenciler için düzeltme yapılıyor

Kıymetli Evrak Nedir?

Kıymetli evrak nedir? Kıymetli evraklar içerdikleri hak senetten ayrı olarak ileri sürülemez ek olarak farklı kişiye de devir edilemez. Kıymetli evraklar alacaklı yada hak sahiplerininde elinde olup borçlunun ne vaat ettiğini alacaklının da haklarını belirtir. Kıymetli evraklara ait düzenlemeler Türk Ticaret Kanunu 645-849. maddeler arasında yer alır. Türk Ticaret Kanunu içerisindeki düzenlemeler ışığında kıymetli evrak unsurları ve kıymetli evrak örnekleri konularından bahsetmeye çalışalım.

Kıymetli Evrak Unsurları – Kıymetli Evrak Soruları

Şekle bağlı olması; Kıymetli evrak geçerli sayılabilmesi için kanunda belirtilen şekil şartlarını sağlaması gerekmektedir.
Kanunen emre yazılı sayılma; Bono, çek,poliçe şekil şartlarında “emrine” yazılı olmasa da kanun önünde emre yazılı sayılmaktadır.
İmza ve beyan bağımsızlığı; Senet üzerinde yer alan imzalarda her imza sahiplerini bir diğerinden bağımsız olarak bağlamakta olup senet içeriğindeki beyanda bu şekildedir.
İbraz zorunluluğu; Senet ve hak arasındaki bağ kuvvetlidir. Kıymetli evraklar ibraz edilmediği ve bu vesile ile teslim edilmediği sürece ödenmezler.
Kıymetli evrak kaybolma durumunda iptal süresi; Kıymetli evrak kaybolması durumunda iptal edilmesi için mahkemeye başvuruda bulunulması gerekir.
Müteselsil sorumluluk; Kıymetli evrak borçlusu bu borcu ödemediği durumda, senet hamili senet bedeli için senet üzerinde imzası bulunan herkese tahsilat için başvuru da bulunabilir.
Özel icra usulüne göre takip; Kambiyo senetlerine dayanan takip süreçlerinde borçluya verilen süre daha kısa olur, aynı şekilde borçluya sağlanan itiraz olanakları sınırlıdır.
Ceza Kanununda Resmi Evrak sayılma; Kıymetli evrak üzerinde gerçekleştirilen sahtekarlıklar, resmi evrakta sahtecilik olarak sayılır.
Soyutluk; Kıymetli evraklar oluşumuna neden durumdan soyut ve bağımsızdırlar.

Kıymetli Evrak Türleri?

Ticari hayatta yada bir çok kişi arasında gerçekleşen ufak büyük ticaretlerde en çok kullanılan kıymetli evrak türlerini şu şekilde sıralayabiliriz. İşlemlerin sıklığına, vadesine, hemen bozdurma kabiliyetine, hukuk önünde tahsil kabiliyetinin ne kadar yüksek olduğu gibi bir çok kritere göre kullanım oranları oluşmaktadır. Piyasa da en çok kullanılan kıymetli evrak çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz.